Postępowanie z dzieckiem z ADHD stanowi niemałe wyzwanie dla niego samego, rodziców i nauczycieli. Mając jednak odpowiednią wiedzę na temat specyfiki zaburzenia, dość łatwo jest wprowadzić zasady, które ułatwią codzienne funkcjonowanie zarówno dziecku, jak i dorosłym.
Pomoc dziecku z ADHD - metody terapeutyczne
- Edukacja na temat ADHD
Informacje przekazywane w czasie wizyty u psychologa, materiały edukacyjne dla dziecka, rodziców, nauczycieli, lista lektur do przeczytania.
- Opinia do szkoły
Przekazanie do szkoły opinii na temat dziecka, zawierającej krótki opis objawów ADHD i listy konkretnych zaleceń.
- Udział rodziców w Warsztatach dla Dobrych Rodziców
Według specjalistów to najważniejsze oddziaływanie terapeutyczne - rodzice uczą się, jak w odmienny sposób postępować z dzieckiem ADHD, jak zachęcać dziecko do pozytywnych zachowań oraz zmniejszyć ryzyko pojawienia się problemów z zachowaniem, a także jak chwalić dziecko.
- Terapia dziecka
Dobierana jest odpowiednio do problemów dziecka: trening zastępowania agresji, jeśli dziecko ma problemy z wyrażaniem złości, trening umiejętności społecznych, gdy dziecko nie potrafi nawiązać pozytywnych relacji z rówieśnikami, terapia poznawczo-behawioralna, jeśli nastolatek ma problemy z motywacją, samooceną, pojawia się obniżony nastrój.
Nie możemy żadnymi metodami wyleczyć ADHD, ale różnymi oddziaływaniami dążymy do tego, aby problemy z niego wynikające, w jak najmniejszym stopniu zaburzały życie dziecka z ADHD.
Postępowanie z dzieckiem z ADHD w różnych obszarach
Codzienna pomoc dziecku z ADHD w zaburzeniach uwagi
Dziecku z ADHD lepiej dać kilka krótszych zadań niż jedno dłuższe. Gdy chcemy, aby dziecko zrobiło kilka rzeczy, to naszykujmy mu listę. Pamiętajmy o usuwaniu zbędnych bodźców, gdy dziecko odrabia lekcje: budzik, telefon i inne przedmioty zabierajmy z biurka. Natomiast w czasie jedzenia telewizor powinien być wyłączony. Należy również pamiętać o przywoływaniu uwagi dziecka z ADHD, upewnianiu się, czy dziecko nas słucha - prośmy o powtórzenie polecenia. Pomocne okazać się może mówienie krótko, zwięźle i na temat. Gdy dziecko w czasie odrabiania lekcji zaczyna się rozpraszać, zrób mu krótką przerwę, podczas której wprowadź ciekawą, ale niezbyt angażującą aktywność ruchową, koniecznie ustal z dzieckiem, co i jak długo może robić w czasie przerwy.
Pomoc dziecku z ADHD w nadruchliwości
W tym przypadku bardzo ważne jest nauczenie się, jak postępować z dzieckiem z ADHD. Objawy nadruchliwości wymagają akceptacji i bezpiecznego ich rozładowania, warto podpowiadać dziecku, co może zrobić, jeśli nie może już pozostać w miejscu, zamiast zmuszać go do nieruchomego siedzenia. Ze względu na to, że objawów nadruchliwości jest zwykle dużo, warto zastosować strategię, zgodnie z którą bagatelizujemy te, które nikomu nie przeszkadzają np. ruchliwość przy oglądaniu telewizji. W trakcie nauki pozwólmy dziecku z ADHD machać nogami lub bawić się jakimś przedmiotem, wtedy szybciej skoncentruje się na tym, co do niego mówimy/co czyta. Zapewnijmy dziecku zajęcia sportowe, aby mogło konstruktywnie rozładować nadmiar energii.
Pomoc dziecku z ADHD w nadmiernej impulsywności
Przypominanie w odpowiednim momencie o istnieniu danej reguły, powtarzanie poleceń czy akceptowanie, że jest to objaw ADHD a nie „złośliwe zapominanie” jest bardzo ważnym krokiem postępowania z dzieckiem z ADHD.
Jak przypominać dziecku z ADHD zasady?
- Podejdź do dziecka i skoncentruj jego uwagę na sobie.
- Przypomnij mu zasadę w kilku słowach np. pokój sprzątamy w sobotę do obiadu.
- Poproś, by dziecko powtórzyło zasadę, jeśli potrzeba - powtórz ją jeden raz.
- Pochwal dziecko za zastosowanie się do zasady lub wyciągnij konsekwencje za jej złamanie.
Co jeszcze może okazać się przydatne w postępowaniu z dzieckiem z ADHD?
- Omawiaj z dzieckiem sygnały „przypominajki”. Dla młodszych dzieci elementy graficzne np. znak STOP, dla starszych krótkie teksty np. pościel łóżko przed wyjściem okażą się dobrą pomocą.
- Przewiduj niebezpieczne sytuacje i zmieniaj je w bezpieczne np. zdejmij ze stołu obrus, przymocuj regały do ściany, jeśli dziecko kilkukrotnie wybiegło podczas spaceru na ulicę, to ostrzeż je przed konsekwencjami, a kolejnym razem przed skrzyżowaniem przekaż mu komunikat „Teraz idziesz ze mną”.
- Stwórz dziecku możliwość zapisania tego, czego oczekuje i porozmawiania o jego oczekiwaniach w późniejszym czasie
- Wspólnie wymyślcie sygnał oznaczający „Nie przerywaj” np. poprzez podniesienie otwartej dłoni.
Dla dzieci z ADHD ważne jest budowanie planów działania: stworzyć „kołowy plan dnia”, wskazać, jakie czynności/wydarzenia się powtarzają, uczyć strategii „jedna rzecz na raz”, czyli nie zaczynam niczego, zanim nie skończę poprzedniego działania.
Instrukcja dla dziecka z ADHD do wykonania zadania z treścią
- Przeczytaj głośno cały tekst.
- Opowiedz mi go (jeśli to trudne opowiedz każde zdanie po kolei).
- Zakreśl na kolorowo wszystkie ważne informacje.
- Wypisz dane.
- Oblicz.
- Sprawdź.
- Napisz odpowiedź.
Warto tworzyć wraz z dzieckiem tego typu instrukcje do różnych czynności, zwłaszcza tych, które dziecko musi wykonywać często np. przy nauce, sprzątaniu pokoju, drodze do szkoły. Pozwoli to na wypracowanie pewnych procedur, jak postępować z dzieckiem z ADHD.
Ważne jest również to, aby rodzice utrzymywali stały kontakt z wychowawcą (szkołą), aby nauczyciel w zeszycie korespondencji wpisywał codziennie oceny, pochwały, zadane prace domowe, terminy i zakres sprawdzianów, inne ważne informacje np. terminy wycieczek, zmiany godzin zajęć.
Podsumowanie
Na koniec chciałam jeszcze raz podkreślić, że w przypadku postępowania z dzieckiem z ADHD najważniejsze jest to, aby czuło się ono akceptowane przez najbliższych.
Zapraszamy na profil autora na avigon.pl - wejdź i umów wizytę u mgr Monika Sroka-Ossowska
