Osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline cechuje się nieustannym balansowaniem na granicy skrajnych emocji. Czynnikiem etiologicznym przyczyniającym się do powstawania choroby jest pochodzenie z rodziny chaotycznej i niespójnej. Brak psychicznej stabilizacji w dzieciństwie prowadzi do wykształcenia bardzo silnej reakcji na odrzucenie. Zaniedbanie opiekunów we wczesnym stadium życia implikuje wykształcenie bardzo silnego mechanizmu obronnego zwanego rozszczepieniem. Mechanizm ten przejawia się jako nieumiejętność przeżywania ambiwalentnych stanów emocjonalnych. Dla osoby z tym zaburzeniem coś jest albo czarne, albo białe - nie ma żadnego środka. Ludzie są albo idealizowani, albo dewaluowani w zależności od aktualnego stanu psychicznego. W postrzeganiu siebie osoba z borderline również jest niespójna i nade wszystko nie potrafi kontenerować sprzeczności. Jest albo świetna, albo najgorsza na świecie.
Jak zdiagnozować osobowość chwiejną emocjonalnie typu borderline?
Według ICD 10, aby zdiagnozować osobowość chwiejną emocjonalnie typu borderline musi ona spełniać przynajmniej trzy z pośród następujących cech osobowości:
- brak kontroli działań impulsywnych
- niestabilność emocjonalna
- tysiące myśli w głowie
- wybuchy gwałtownych zachowań
- ochota wyżycia się na innych
- odczuwanie stałego napięcia
- nienawiść
- wroga postawa
- wrogie postrzeganie ludzi
Diagnoza może być jednak postawiona dopiero wtedy, gdy dodatkowo zostaną spełnione dwa spośród poniższych kryteriów:
- chroniczne uczucie pustki
- powtarzające się działania o charakterze autoagresywnym lub groźby popełnienia samobójstwa/ samookaleczenia
- nadmierne wysiłki uniknięcia porzucenia
- niepewność co do obrazu własnej osoby oraz celów i wewnętrznych preferencji (włączając kwestie seksualne)
- dążenie ku byciu uwikłanym w intensywne i niestabilne związki prowadzące do kryzysów emocjonalnych
Osoba z osobowością chwiejną emocjonalnie typu borderline a zakochanie
Wobec osób z borderline w dzieciństwie często była stosowana przemoc (fizyczna lub psychiczna), najczęściej były wychowane bez ojca, doświadczały permanentnego lęku o relacje we własnej rodzinie, doświadczały utraty osób bliskich lub rozłąki z osobami znaczącymi. W ich psychice wytworzyły się tzw. pozabezpieczne wzorce przywiązania takie jak styl unikowy czy styl lękowy. Wszystko to sprawia, że osoba z borderline, która się naprawdę zakocha w razie rozpadu związku niejednokrotnie dochodzi do siebie miesiącami, a nawet latami. Niektórzy specjaliści twierdzą wręcz, że emocje u tych osób są tak silne, że mogą doświadczać objawów przypominających zespół stresu pourazowego (PTSD), takich jak:
- przeżywanie wciąż na nowo traumatycznej sytuacji (tzw. reminiscencje)
- koszmary senne
- myśli samobójcze
- poczucie odrętwienia
- anhedonie (niezdolność do przeżywania przyjemności)
- odizolowanie od ludzi
- obsesyjne unikanie sytuacji i miejsc, które przypominają uraz.
Skutki braku leczenia osobowości chwiejnej emocjonalnie typu borderline
Aby uciec od powyższych objawów osoby z osobowością chwiejną emocjonalnie typu borderline często zażywają narkotyki i upijają się do nieprzytomności. Nieustanny rollercoaster jaki funduje im choroba często doprowadza do śmierci samobójczej lub nieodwracalnych w skutkach konsekwencji impulsywnych działań. Jak pokazują statystyki: ryzyko targnięcia się na własne życie u sposoby z borderline jest pięćdziesięciokrotnie większe niż u ludzi zdrowych. Jedna osoba na dziesięć umiera wskutek samobójstwa, a siedemdziesiąt procent osób z borderline ma za sobą próbę samobójczą. Dużym problemem w tym zaburzeniu są również samookaleczenia (jako próba odwrócenia uwagi od bólu emocjonalnego poprzez ból fizyczny). W populacji ogólnej dwie osoby na sto cierpią na zaburzenia borderline, co pokazuje, że problem jest znaczący (dla przykładu: na schizofrenię cierpi jedna osoba na sto). Ponadto jak pokazują statystyki pięć procent osób z borderline umrze na skutek działań ryzykownych jakie podjęli.
Jeśli podejrzewasz, że ktoś z Twoich bliskich może cierpieć na osobowość chwiejną emocjonalnie typu borderline zachęć ja do kontaktu ze mną lub sam umów się na konsultację.
Zapraszamy na profil autora na avigon.pl - wejdź i umów wizytę u mgr Radosław Kopczyński
Bibliografia:
Oldham, J. M. (2006). Borderline Personality Disorder and Suicidality. American Journal of Psychiatry,więcej w książce Marshy Linehan: Zaburzenie Osobowości z Pogranicza
Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD–10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne.” UWM „Vesalius” IPiN Kraków – Warszawa 2000.
