mgr Jolanta Poźniak

Jolanta Poźniak
EKSPERT przez DOŚWIADCZENIE w opiece psychiatrycznej

Od dziecka fascynował mnie świat niewidzialny. Jako mała dziewczynka zbierałam kwiaty, a następnie z ich płatków tworzyłam obrazy, które zakopywałam w ziemi. Potem, co jakiś czas, odkopywałam glebę i z przeogromną ciekawością patrzyłam, jak się zmieniają…

Wczesne osobiste przeżycia sprawiły, że w dorosłym życiu wybierałam inne drogi – takie, na których liczy się ziemski sukces, to, co zauważalne na zewnątrz. Świat ukrytego piękna na jakiś czas pozostawał w dalekim tle. Jednak wewnętrzny głos wciąż krzyczał o potrzebie eksplorowania krainy niedostrzegalnej dla oka. Ten głos nigdy nie ustąpił.

W czasie, kiedy dominowały wartości świata umysłu, ukończyłam studia magisterskie na Wydziale Filologii Angielskiej na UMCS w Lublinie oraz dwa kierunki studiów podyplomowych: Zarządzenie i Marketing na Politechnice Lubelskiej oraz Public Relations w Polskiej Akademii Nauk.

Pracowałam jako lektor w szkołach językowych i na uczelniach, w tym jako wykładowca języka angielskiego w Wyższej Szkole Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie.

Na swej drodze doświadczyłam kryzysu ciała, umysłu, emocji i duszy; w osobistej historii mam zapisaną między innymi amnezję. W trakcie procesu zdrowienia zdobyłam wiedzę, której nie da się zawrzeć w podręcznikach czy naukowych wywodach, ponieważ wiąże się nieodłącznie z bardzo indywidualnym emocjonalnym ładunkiem. Odzyskiwanie pamięci z dramatycznych wydarzeń, a następnie spotkanie z uczuciami, które towarzyszyły traumie, wymaga dogłębnej pracy ze sobą. Życiowe doświadczenia są permanentnie poddawane refleksji.

Dziś odnajduję się w roli Eksperta przez Doświadczenie, dzieląc się wiedzą płynącą z krwi i kości, towarzysząc innym w chorobie, jak i procesie zdrowienia. Ukończyłam szkolenie realizowane w oparciu o uznany w Europie program EX-IN (Experienced-Involvement) stworzony w ramach współpracy profesjonalistów z różnych krajów. Zarówno to szkolenie, jak i przeczytane książki na temat traumy oraz liczne warsztaty z rozwoju indywidulanego wyposażyły mnie w specjalistyczną wiedzę i narzędzia, dzięki którym mogę obecnie budować pomost pomiędzy cierpiącymi i światem medycyny, światem psychologii i rodziną chorego.

Jestem członkinią Polskiego Towarzystwa Badań nad Stresem Traumatycznym.

Moja pierwsza książka pt. Krótka historia o kamieniach, wydana przez Instytut Wydawniczy Świadectwo, to proza inspirowana faktami. Składa się z krótkich, tworzących całość historyjek, które przedstawiają dramat dziecka, a następnie życie dorosłej osoby borykającej się z konsekwencjami traumy.

Od roku 2000 prowadzę własną działalność gospodarczą, której głównym nurtem była najpierw edukacja (różnorodne szkolenia z doskonalenia kompetencji osobistych i zawodowych). Współpracowałam m.in. z Wyższą Szkołą Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie w zakresie tworzenia programu studiów podyplomowych COACHING SYSTEMOWY.

Byłam też pomysłodawczynią i organizatorką festiwalu „Dwie połówki – Kobieta i Mężczyzna”, poświęconego komplementarności płci męskiej i żeńskiej w życiu społecznym.

Zainicjowałam liczne akcje charytatywne, m.in. na rzecz Wiosek Dziecięcych SOS.

Stworzyłam fundację HORYZONTY WNĘTRZA (poświęconą leczeniu traumy), którą następnie gratisowo przekazała innej osobie do zarządzania.

Obecnie, równolegle do roli Eksperta przez Doświadczenie, kieruję DOMEM CIEKAWYCH SPOTKAŃ.

Więcej o nowej roli zawodowej EKSPERT przez Doświadczenie:

Kim jest taka osoba?
Jest to osoba, która w swoim doświadczeniu ma kryzys psychiczny i która dokonała pracy ze sobą, by tę słabość przemienić w zasób. Oznacza to, że przeszła przez proces, w którym przeżycia były poddawane głębokim refleksjom. Dziś, w oparciu o własne, przepracowane doświadczenie kryzysu psychicznego, jest w stanie wspierać proces zdrowienia innych osób, ich rodzinę i najbliższych.

Ekspert przez Doświadczenie ma stanowić POMOST pomiędzy pacjentem i jego światem w czasie kryzysu: rodziną i profesjonalistami: lekarzami, psychologami, terapeutami.

Dlaczego powstał ten nowy zawód?
Zawód jest odpowiedzią na ogromną potrzebę wsparcia wśród samych beneficjentów opieki psychologicznej i psychiatrycznej.

Inne nazwy zawodu Ekspert przez Doświadczenie:
- Asystent zdrowienia
- Instruktor zdrowienia
- Ex-In

Gdzie można znaleźć Ekspertów przez Doświadczenie?
Obecnie Eksperci przez Doświadczenie mogą pracować w:
1) Centrach Zdrowia Psychicznego
2) Szpitalach
3) Punktach konsultacyjno-doradczych np. Klub Pacjenta - jest to cotygodniowe spotkanie skierowane zarówno dla pacjentów aktualnie przebywających na oddziale dziennym, jak i dla osób po zakończonym leczeniu.
4) Innych placówkach służby zdrowia (oddziały całodobowe, oddziały dzienne, środowiskowe, w tym wizyty mobilne)
5) Komercyjnych ośrodkach / portalach dedykowanym pomocy innym ludziom

Jaka jest pozycja Eksperta przez Doświadczenie?
Ekspert przez Doświadczenie, wedle założeń Światowej Organizacji Zdrowia, należy do zespołów na równi m.in. z: lekarzami psychiatrami, psychologami, terapeutami, pielęgniarkami psychiatrycznymi. W praktyce ma stanowić część oraz uzupełnienie tych zespołów.

Jaka jest rola Eksperta przez Doświadczenie?
Najistotniejszą rolą Eksperta przez Doświadczenie jest towarzyszenie podopiecznemu bez wywierania przymusu działania, bez przyspieszania powrotu do zdrowia, ale jednocześnie motywowanie do aktywności, do działań na rzecz własnego zdrowia. Ważne jest empatyczne trwanie obok.

Pierwsze litery słowa NATURE (z języka angielskiego) dobrze opisuje rolę Eksperta przez Doświadczenie. Każda litera opisuje składową relacji, jaką Ekspert przez Doświadczenie nawiązuje z podopiecznymi.

N = Nadzieja
A = akceptacja
T = Towarzyszenie
U = Umacnianie
R = Reakcja
E – Empatia

N – daje nadzieję, że się powiedzie – Ekspert przez Doświadczenie jest żywym świadectwem, że można wyjść z kryzysu. Osobistą historią daje nadzieję na wyzdrowienie.

A - obdarza akceptacją - zauważa przede wszystkim człowieka, a nie jednostkę chorobową, jego cele, pragnienia, potrzeby, uwarunkowania. Akceptuje własne ograniczenia spowodowane chorobą, jak również osobę, którą wspiera. Akceptuje suwerenność drugiego, jego wybory i decyzje, szanuje fakt, że w danym momencie podopieczny nie jest być może otwarty na zmianę.

T - towarzyszy, by głębiej poznawać i lepiej rozumieć perspektywę osoby chorującej.

U - umacnia – wskazuje na możliwości, pobudza uśpiony potencjał, motywuje również w sprawach praw, podejmowania decyzji, samostanowieniu. Pomaga w samodzielności, pełnieniu ról społecznych i zawodowych, realizacji marzeń. Umacniać wg starego chińskie powiedzenia: „DAĆ WĘDKĘ, A NIE RYBĘ”. Przekazuje praktyczną wiedzę. Motywuje do samodzielnej dbałości o zdrowie własne oraz zdrowie swoich najbliższych. Wspólnie z podopiecznym szuka przestrzeni, w której życie z chorobą nabiera sensu.

R - reaguje - jest uważny i reaguje, jeśli pojawia się pogorszenie formy, mobilizuje do aktywizacji społecznej i zawodowej.

E- empatyzuje – aktywnie słucha, jest obok w bólu i sukcesach, asystuje pacjentowi w wewnętrznej podróży bez oceniania i osądzania.

Takie podejście kreuje emocjonalne porozumienie.

Ekspert przez Doświadczenie ma również pełnić funkcje społeczne:
TRANSFORMACJA W ŚWIADOMOŚCI
1.Ma wpływać na zmiany w świadomości pacjentów oraz ich rodzin
a) budowanie świadomości, że pacjent jest pełnowartościowym członkiem społeczeństwa
b) wzbudzanie wiary, że osoba z doświadczeniem kryzysu psychicznego poradzi sobie w samodzielnym funkcjonowaniu
2. Ma wpływać w społeczeństwie na zmianę w postrzeganiu osoby chorej lub po kryzysie – to ma dać szansę na zatrudnianie, wchodzenie w relacje, ma przeciwdziałać wykluczaniu i stygmatyzacji.

TRANSFORMACJA W WYMIARZE PRAKYCZNYM
1. Ma wpływać na funkcjonowanie w społeczeństwie pacjentów lub byłych pacjentów poprzez podejmowanie ról zawodowych jak np. podjęcie nowej pracy czy podwyższenie jakości pracy wykonywanej przez pacjentów.
2. Ma wpływać na poprawę jakości codziennych relacji międzyludzkich wykonywanej przez pacjentów / byłych pacjentów (wchodzenie w związek, odbudowywanie związków).