Psychoterapeuta jest to osoba, która ukończyła studia wyższe na kierunku humanistycznym, społecznym bądź medycznym oraz czteroletnią szkołę psychoterapii. Psychoterapeuta może, ale nie musi być psychologiem. Nie jest lekarzem, a więc nie ma prawa do wypisywania recept ani zwolnień lekarskich. Osoby kończące szkołę psychoterapeutyczną odbywają staż kliniczny oraz przechodzą własną psychoterapię. Psychoterapeuta w zależności od swoich zainteresowań wybiera nurt psychoterapeutyczny, w którym się kształci.
Głównymi nurtami w psychoterapii są:
- nurt psychodynamiczny - w którym zakłada się, że trudności z funkcjonowaniem spowodowane są przeszłymi doświadczeniami oraz wypartymi emocjami. Psychoterapia ma na celu wydobycie wypartych emocji oraz przepracowanie ich tak, by nie miały już wpływu na teraźniejsze funkcjonowanie,
- nurt poznawczo-behawioralny – wedle tego podejścia przyczyną przeżywanych trudności są błędne przekonania oraz wzorce myślenia, które wpływają na pojawienie się dezadaptacyjnego sposobu reagowania na sytuacje pojawiające się w życiu. Terapia polega przede wszystkim na próbie zmiany wyuczonych sposobów reagowania, dzięki czemu poprawie ulega codzienne funkcjonowanie oraz radzenie sobie z trudnościami,
- nurt humanistyczny – opiera się na założeniu, że główną tendencją człowieka jest dążenie do samorozwoju i zaspokojenia własnych potrzeb. Wszelkie zaburzenia są spowodowane zakłóconym procesem samorealizacji. Psychoterapia w tym nurcie skupia się na przyszłości, a nie na przeszłości oraz pomaga w zaakceptowaniu siebie takim, jakim się jest bez względu na to, co jest akceptowalne społecznie,
- nurt systemowy – jest to nurt, wedle którego zachowanie człowieka może być analizowane tylko w kontekście jego relacji z osobami, z którymi żyje. Psychoterapeuta pracujący w tym nurcie zajmuje się takimi trudnościami jak: zaburzenia komunikacji w rodzinie, brak porozumienia pomiędzy członkami rodziny, kłótnie w rodzinie. Z psychoterapii systemowej może skorzystać cała rodzina, ale także rodzice z dziećmi bądź para.
Do obowiązków psychoterapeuty należą m.in.:
- psychoterapia osób po traumie,
- terapia depresji, zaburzeń odżywiania, zaburzeń nerwicowych oraz fobii,
- terapia zaburzeń osobowości,
- terapia osób przechodzących żałobę,
- pomoc w konfliktach w rodzinie oraz terapia par,
- pomoc w odzyskaniu poczucia własnej wartości,
- pomoc w kontrolowaniu napadów gniewu i złości,
- terapia uzależnień.
Wizyta u psychoterapeuty online zazwyczaj trwa 50 min. Podczas pierwszego spotkania psychoterapeuta zadaje pytania odnośnie trudności, z jakimi zmaga się klient i na tej podstawie ustala ewentualną ścieżkę pomocy. Podczas wizyty wstępnej psychoterapeuta przedstawia klientowi nurt, w którym pracuje oraz sposoby i techniki pracy obowiązujące w ramach tego nurtu. Gdy obie strony zgadzają się na kontynuację spotkań, spisywany jest kontrakt terapeutyczny, w którym zawarty jest cel terapii, częstotliwość spotkań, czas trwania jednej sesji oraz szacowana długość procesu terapeutycznego. Na każdym etapie trwania terapii online klient może zakończyć psychoterapię i nie ponosi z tego tytułu żadnych konsekwencji.