Sztuczna inteligencja (AI) w procesie terapii

ARTYKUŁ PARTNERA

 

W obliczu rosnącej roli technologii w naszym życiu, sztuczna inteligencja (AI) zaczyna rewolucjonizować także pole psychoterapii. Jeden z naszych klientów niedawno zasugerował, że przyszłość psychoterapii może należeć do AI. Czy to tylko fantastyka naukowa, czy nieuchronna przyszłość?

 

Czym jest sztuczna inteligencja?

 

Sztucznej inteligencji już chyba nikomu nie trzeba przedstawiać. W uproszczeniu można powiedzieć, że sztuczna inteligencja (AI) to taki dział informatyki, którego celem jest tworzenie systemów informatycznych, które myślą i zachowują się jak ludzie.

Początki sztucznej inteligencji określa się na lata 50-te XX wieku. Inspiracją do powstania sztucznych sieci neuronowych (SSN), które są wykorzystywane przez naukowców zajmujących się AI, były badania systemów nerwowych istot żywych. Podstawą działania SSN są algorytmy uczące, które umożliwiają zaprojektowanie odpowiedniej struktury sieci i dobór jej parametrów, dopasowanych do problemu podlegającemu rozwiązaniu. SSN mają zdolność uczenia się i adaptacji do zmieniających się warunków środowiskowych, zdolność uogólniania nabytej wiedzy, stanowiąc pod tym względem system sztucznej inteligencji.*

Szybki postęp technologiczny oraz ogromny wzrost finansowania tej dziedziny nauki w od lat 80-tych XX wieku sprawił, że obecnie dziedzina ta szybko ewoluuje, a specjaliści budują coraz to bardziej inteligentne aplikacje, których ogólny cel można określić jako stworzenie sztucznego umysłu, a w konsekwencji – zastąpienie człowieka. Najbardziej powszechne i bliskie nam elementy sztucznej inteligencji wykorzystywane są np. przy tworzeniu wirtualnych asystentów, takich jak Siri, Alexa czy Asystent Google (OK Google).

 

Sztuczna inteligencja w medycynie i psychologii

 

Naukowcy nieustannie pracują nad wykorzystaniem sztucznej inteligencji w medycynie. Już dziś sztuczna inteligencja potrafi często lepiej od lekarzy zdiagnozować nowotwór lub pozwala na tworzenie coraz nowocześniejszych protez, które umożliwiają poruszanie się i codzienne funkcjonowanie osobom z niepełnosprawnościami.

Nie należy się zatem dziwić, że nad wykorzystaniem sztucznej inteligencji pracują również specjaliści z zakresu zdrowia psychicznego. Już dziś zdarza się, że wstępny wywiad terapeutyczny, zwłaszcza w przypadku zastosowania niektórych rodzajów psychoterapii, może być przeprowadzany przez coraz bardziej zaawansowane chatbot’y, czyli programy komputerowe, których zadaniem jest prowadzenie konwersacji przy użyciu języka naturalnego bądź interfejsu tekstowego. Naukowcy wciąż głowią się nad wykorzystaniem sztucznej inteligencji w prowadzeniu skutecznej psychoterapii różnymi metodami terapeutycznymi. Nie należy bowiem zapominać, że skuteczność różnych podejść terapeutycznych może znacznie się różnić w zależności od konkretnego zaburzenia pacjenta. O ile zatem terapia poznawczo-behawioralna sprawdzi się np. w przypadku leczenia fobii lub ADHD, o tyle w przypadku zaburzeń depresyjnych lub zaburzeń osobowości znacznie skuteczniejsza okaże się terapia w nurcie psychodynamicznym. Wykorzystanie sztucznej inteligencji w postaci chatbot’a może zatem stanowić pomoc dla osób, które nie rozumieją różnic między różnymi nurtami terapeutycznymi, ale przede wszystkim nie wiedzą, z jakim zaburzeniem się zmagają. Zasadniczo są to więc osoby, które dopiero zaczynają swoją przygodę z psychoterapią.

 

Czy wirtualny psychoterapeuta zastąpi człowieka?

 

Mimo powstających wciąż nowych aplikacji wspomagających psychoterapię, ich naukowe potwierdzenie wciąż jest w sferze badań. Pojawiają się już pierwsze oceny, które potwierdzają potencjał wykorzystania sztucznej inteligencji w prowadzeniu psychoterapii. Jednak wciąż znaczna większość naukowców jest zdania, że z uwagi na delikatną materię, jaką jest zdrowie psychiczne, nie można jeszcze definitywnie potwierdzić, że sztuczna inteligencja będzie równie skuteczna, jak tradycyjna psychoterapia lub psychoterapia online. Niemniej jednak już dziś pojawiają się opinie, że wykorzystanie sztucznej inteligencji może być wsparciem terapii pod okiem specjalisty i jej uzupełnieniem, jednak nie powinno jej zastąpić.

Zatem choć definitywna odpowiedź co do skuteczności sztucznej inteligencji w psychoterapii pozostaje niepewna, już teraz AI znacząco wspomaga terapię, udostępniając terapeutom i pacjentom narzędzia umożliwiające dogłębne zrozumienie emocji i zachowań. Przez identyfikację ukrytych potrzeb i motywacji, AI pozwala terapeucie na tworzenie bardziej indywidualnych i efektywnych strategii terapeutycznych, przekraczających tradycyjne metody skupione wyłącznie na obserwacji.

 

AIA Business jako przykład aplikacji wspomagających pracę terapeuty

 

Aplikacja AIA Business włącza się do tej nowoczesnej narracji, wykorzystując fundamenty ustalane przez Arystotelesa, Murraya, McDougala i Maslowa. To nie tylko narzędzie o silnych podwalinach naukowych pokazujące indywidualność każdego człowieka, ale również partner w terapii, pomagający odkryć, co naprawdę motywuje pacjentów.

Dla terapeutów, zrozumienie indywidualnych potrzeb i motywów zachowania pacjenta przy wykorzystaniu aplikacji AIA pozwala na:

1. Dopasowanie technik terapeutycznych do indywidualnych potrzeb pacjenta.
2. Efektywniejsze prowadzenie pacjenta przez proces terapeutyczny.
3. Budowanie głębszej relacji terapeutycznej opartej na zrozumieniu i zaufaniu.
4. Szybsze identyfikowanie źródeł problemów pacjenta.
5. Pomoc pacjentowi w osiągnięciu bardziej znaczących i trwałych zmian.

Natomiast poznanie własnych potrzeb i motywów zachowania w terapii, pozyskane dzięki aplikacji AIA, pomaga pacjentom w:

1. Lepszym zrozumieniu własnych reakcji i zachowań.
2. Skuteczniejszym komunikowaniu własnych potrzeb i granic.
3. Szybszym rozwiązywaniu problemów życiowych.
4. Budowaniu bardziej satysfakcjonujących relacji z innymi.
5. Osiąganiu lepszego samopoczucia i zdrowia psychicznego.

Wiedza o własnych motywach czy przyczynach zachowania i działania pozwala na skierowanie terapii na najistotniejsze dla pacjenta obszary, co prowadzi do bardziej znaczących i trwałych zmian. Ponadto aplikacja wspiera pacjenta w pracy pomiędzy sesjami z terapeutą, co jest potwierdzeniem, że wykorzystanie sztucznej inteligencji może już dziś być wsparciem terapii pod okiem specjalisty i jej uzupełnieniem.

Aplikacja AIA Business może być również wykorzystywana w biznesie, wspierając procesy zarządzania pracownikami w organizacjach.

Wprowadzenie AI w psychoterapii, jaką reprezentuje aplikacja AIA Business, może wydawać się wielkim krokiem, ale jest to kierunek, który łączy tradycyjne podejścia z nowoczesną technologią, przynosząc korzyści zarówno terapeutom, jak i pacjentom.

Aby dowiedzieć się więcej o tym, w jaki sposób AIA i sztuczna inteligencja wspiera nie tylko proces terapii, ale również procesy zarządzanie pracownikami, zapraszamy do obejrzenia krótkiego filmu:

 

Obraz autorstwa Freepik